Od 1 kwietnia 2012 roku obowiązuje w Niemczech ustawa dotycząca uznawania zagranicznych kwalifikacji zawodowych (Anerkennung ausländischer Berufsqualifikationen). Ustawa ta ma ułatwić migrantom pracę w branżach, w których zdobyli wykształcenie we własnym kraju.

Wielu Polaków zastanawia się z pewnością jak można ubiegać się o uznanie kwalifikacji zawodowych na terytorium naszych zachodnich niemieckich sąsiadów ? Na czym dokładnie ono polega? Który urząd rozpatruje takie wnioski? Jak wygląda proces uwierzytelnienia polskich dokumentów?

Niemal każdy zagraniczny posiadacz dyplomu zawodowego może starać się o uwierzytelnianie polskich dokumentów. Kraje związkowe zostały  bowiem zobowiązane do uregulowania sposobu uznawania kwalifikacji w zawodach nieobjętych ustawą federalną.

W wyniku tych przepisów migranci będą mieli łatwiejszy dostęp do niemieckiego rynku pracy. Niemcy poszukują nie tylko specjalistów w dziedzinach takich jak: lekarze, programiści, inżynierowie czy informatycy ale także fachowców jak: pielęgniarzy, mechaników, budowlańców, stolarzy lub opiekunek do osób starszych.

Osoby, które zdobyły wykształcenie w swoim własnym kraju mają w Niemczech spore szanse na pracę w swojej branży. Aby jednak dyplom kształcenia zawodowego mógł zostać uznany, to właściwy urząd niemiecki musi stwierdzić, czy dla konkretnego zawodu nie ma znaczących różnic pomiędzy wykształceniem zdobytym w kraju pochodzenia a porównywalnym wykształceniem w Niemczech. Ocenione będzie przede wszystkim doświadczenie zawodowe oraz zakres i czas trwania kształcenia zawodowego.

Rozstrzygnięcie wniosku trwa około 3 miesięcy i może on być złożony także z zagranicy. W przypadku stwierdzenia różnic, urząd może stwierdzić częściową równoważność kwalifikacji zawodowych i odrzucić wniosek. Wtedy można uzupełnić brakujące kwalifikacje lub odbyć praktykę i ponownie złożyć wniosek. Taki dokument ułatwia migrantom ubiegać się o pracę bezpośrednio u pracodawców.

Wyróżnia się zawody regulowane oraz nieregulowane. W przypadku zawodów nieregulowanych, o zatrudnieniu pracownika posiadającego kwalifikacje uzyskane w innym kraju członkowskim UE decyduje bezpośrednio pracodawca. Z kolei jeśli chodzi o zawody regulowane to wniosek o uznanie kwalifikacji jest rozpatrywany indywidualnie przez właściwe dla tego typu władze.

Kto może ubiegać się o uznanie zagranicznych dyplomów?

Niezależnie od posiadanego obywatelstwa, wniosek może złożyć każdy, kto dysponuje zagranicznym dyplomem/ świadectwem kwalifikacji zawodowej oraz ma zamiar podjęcia pracy zarobkowej w swoim zawodzie w Niemczech.

Gdzie można złożyć wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych?

Za nostryfikację dyplomów zagranicznych odpowiada 16 krajów związkowych w Niemczech. Istnieją różne instytucje rządowe, pozarządowe, branżowe czy też regionalne, które zajmują się nostryfikacją. Jednak o tym, która instytucja jest właściwa dla złożenia wniosku decyduje dyplom ukończenia szkoły oraz miejsce zamieszkania czy też kraju związkowego w Niemczech, w którym chce się podjąć prace. Według niemieckiego prawa nie ustalono stałych opłat za nostryfikacje dyplomów zagranicznych. Ceny wahają się między 50 a 200 euro. Ceny z roku na rok wzrastają. Wszystko zależy od rodzaju ukończonej szkoły oraz instytucji i kraju związkowego (Bundesland).

Jakie dokumenty są potrzebne? 

Wszelkie świadectwa i dyplomy zaświadczające wykształcenie muszą być dostarczone w oryginalne lub poświadczone przez notariusza. Dodatkowo należy dostarczyć przetłumaczone świadectwo/dyplom, które musi być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego z Niemiec. Może to być też świadectwo w języku angielskim lub francuskim, które w tym przypadku nie trzeba tłumaczyć. Pozostałe dokumenty, które są często wymagane to:

  • życiorys w języku niemieckim
  • lista przedmiotów oraz ocen
  • świadectwa pracy
  • zaświadczenie o zameldowaniu
  • akt małżeństwa (przy zmianie nazwiska)

Strony internetowe jak: www.berufliche-anerkennung.de oraz www.anerkennung-in-deutschland.de ułatwiają osobom zainteresowanym odnaleźć właściwy urząd a zamieszczona wyszukiwarka znajdujące się na stronie pod nazwą Anerkennungs-Finder wskazuje właściwy urząd po wpisaniu nazwy zawodu oraz miejsca zamieszkania, do którego należy kierować wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych.

Źródło: Konsulat Generalny Rzeczpospolitej Polskiej w Hamburgu